Zacht ledenzetten

Wat is ledenzetten?

Ledenzetten is een traditionele geneeswijze waarbij gewrichten gemobiliseerd of gemanipuleerd worden, d.w.z. hun beweeglijkheid verbeterd wordt. Bij verscheidene soorten van ledenzetten worden ook zachte weefsels gemobiliseerd. Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie is het kenmerkend voor traditionele geneeswijzen dat ze gebaseerd zijn op de traditie van het land waarin ze uitgeoefend worden. Dit onderscheidt ze van de complementaire geneeswijzen, die geen deel uitmaken van de eigen traditie van het land. Tot de complementaire geneeswijzen behoren onder andere de osteopathie en chiropraxie, waarin gedeeltelijk dezelfde mobilisaties uitgevoerd worden als bij ledenzetten.

Ledenzetten was vroeger in veel landen populairder dan een reguliere medische behandeling voor klachten aan het bewegingsapparaat, omdat het goedkoper en beter beschikbaar was en ook vaak meer succes had. Naarmate de reguliere medische behandelingen beter verkrijgbaar en succesvoller werden, is het ledenzetten uit veel landen verdwenen. Maar het ledenzetten zelf heeft zich ook aan de tijd aangepast. Bij de huidige opleidingen tot ledenzetter horen ook kennis van de anatomie van het bewegingsapparaat en van contra-indicaties tegen de behandeling. Daarom is ledenzetten tegenwoordig net zo veilig als bijvoorbeeld massage. Ook de resultaten van de behandelingen zijn in het algemeen goed. Onderzoek heeft aangetoond dat ledenzetten bij chronische lage rugpijn en nekpijn net zo goed of zelfs beter helpt dan fysiotherapie en massage.

Wetenschappelijke basis

Oorspronkelijk had ledenzetten geen wetenschappelijke basis. Maar in de 19^e eeuw ontwikkelde de Amerikaanse arts Andrew Taylor Still uit het ledenzetten de osteopathie. Ook de chiropraxie stamt af van het ledenzetten van de negentiende eeuw. Dankzij de osteopathie en chiropraxie begrijpen we nu goed hoe de technieken van het ledenzetten werken. In de 21^e eeuw is het onderzoek naar de fascie in een stroomversnelling geraakt. Daarin zijn mechanismen ontdekt waardoor zachte soorten van manuele therapie, zoals het Kalevala ledenzetten, het lichaam beïnvloeden. Nog in de vorige eeuw veronderstelde men algemeen dat de werking van manuele technieken voornamelijk berustte op het rekken van de taaie vezels in bijvoorbeeld spieren en fascie, waarvoor veel kracht nodig is. Tegenwoordig weten we dat alle contractiele vezels in spieren, fascie en bindweefsel uiteindelijk door de hersenen gestuurd worden. Opdat deze vezels zich kunnen ontspannen, moeten we via het zenuwstelsel de hersenen de boodschap geven dat een ontspanning zonder gevaar mogelijk is. In plaats van het weefsel tot iets te dwingen, gaan we als het ware een gesprek met het weefsel aan.

Mijn benadering van het ledenzetten

Ik ben in 2016 geslaagd voor de driejarige opleiding tot Kalevala ledenzetter. Het Kalevala ledenzetten gebruikt voornamelijk zachte technieken, waarvan de meeste op het onderhuidse losmazige bindweefsel en de oppervlakkige fascie gericht zijn. Ik gebruik nog steeds technieken uit het Kalevala ledenzetten. Maar sinds mijn certificatie in Kalevala ledenzetten heb ik ook vele andere zachte technieken geleerd om gewrichten en zacht weefsel te mobiliseren. Sommige zijn alternatieven voor mobilisaties van het Kalevala ledenzetten. Andere maken mobilisaties mogelijk die geen deel uitmaken van het Kalevala ledenzetten. De meeste van deze technieken komen uit de osteopathie en uit diverse methoden van fasciatherapie.

Osteopathie, fasciale therapieën en Kalevala ledenzetten hebben een gemeenschappelijk doel: het herstellen van het natuurlijke evenwicht in het lichaam. Maar er zijn vele verschillen. Kalevala ledenzetten gaat uit van de veronderstelling dat symptomen als pijn voornamelijk veroorzaakt worden door houdingsafwijkingen. Maar de meeste onderzoekers in de vakgebieden van osteopathie en fascia zien tegenwoordig een verminderde beweeglijkheid van weefsels of gewrichten als de belangrijkste oorzaak. Kalevala ledenzetten volgt altijd hetzelfde schema van mobilisaties. De osteopathie bepaalt in de eerste plaats op grond van tests welke structuren in het lichaam gemobiliseerd moeten worden en in welke volgorde. De vereniging Kansanlääkintäseura, die toezicht houdt over zowel de opleidingen als de therapeuten, houdt strikt vast aan de Finse tradities en staat daarom alleen technieken toe die in de door haar georganiseerde cursussen onderwezen worden. De opleidingsinstituten voor osteopathische en fasciale behandelingsmethoden stimuleren de creativiteit van de therapeuten. Bij mijn achtergrond als ingenieur past een flexibele en op testen gebaseerde aanpak beter. In 2022 en 2023 heb ik deze aanpak verder ontwikkeld in workshops met Jeffrey Burch.